چهارشنبه ۱۸ بهمن ۱۳۹۶ زمان: ۷:۳۰ صبح

نشست فقهی با حضور حاجیه خانم فاطمه لاکی مسوول آموزش مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا (سلام الله علیها) و پاسخگوی مسائل شرعی حرم مطهر با موضوع فقهی حق‌الناس در جمع اساتید و طلاب در سالن اجتماعات مدرسه علمیه پیروان حضرت زهرا (سلام الله علیها) برگزار شد.
لاکی در تعریف حق‌الناس بیان داشت: حق‌الناس یعنی حساب و کتابی که در آن با مردم طرفیم. بدهی که به مردم داریم. حق‌الناس مصادیق مختلفی دارد. یکی از مصادیق حق‌الناس همسایگان می‌باشد که شاید از نظر ما خیلی پیش‌پاافتاده باشد. ما لازم نیست دنبال چیزهای عجیب و غریب در بحث حق‌الناس باشیم.اصطلاح حق الله در منابع فقهی معمولاً در برابر حق الناس و عمدتآ در ابواب مربوط به احکام قضایی و کیفری به کار می‌رود.
وی تشریح کرد: حقوقی که از احکام شرعی ناشی می‌شود، گاه متضمن حق مالی یا غیرمالی به سود یک شخص برعهده شخصی دیگر است، مانند دیون و حق قصاص، که آن را حق الناس می‌نامند. سایر حقوق، که درواقع حق خدا بر مکلفان است، حق الله نام دارد. به تعبیر دیگر، اوامر تکلیفیِ عبادی که صرفأ برای تقرب به خداوند امتثال می‌شود و آثار حقوقی برای دیگران ندارد و نیز حقوق ناشی از تکالیف اجتماعی که تشریع آن‌ها مبتنی بر نفع عموم مردم است (مانند اقامه حدود( از مصادیق حق الله است و در برابر، حقوقی که برای حفظ مصالح خاص دنیوی اشخاص و برای تثبیت حقی برای آنان وضع شده، حق الناس است.
لاکی در ادامه چند نمونه از احکام حق‌الناس را بیان داشت و گفت: حق‌الناس گاهی درباره مال است و یا در کودکی یا در جوانی رخ می‌دهد. مانند کودکی که اگربعد چند سال می‌گوید پولی از جایی برداشته؛ نظر تمام مراجع بدون گفتن چون و چرا پول را به صاحب مال برسانید. برخی مراجع مانند امام خمینی و بهجت و نوری فرمودند: اگر صاحب پیدا نشد یا مرده بود بنا بر فتوا با اجازه حاکم شرع صدقه بدهد. و یا درباره حکم استفاده از دفترچه بیمه دیگران تمام مراجع نظرشان این است که جایز نمی‌باشد.