زمان: دوشنبه ۱۳ بهمن ۹۹

استاد: سرکار خانم محبوبه زلفی زاده

سرفصل‌های نشست علمی:

۱- شناسنامه حدیث شریف کساء ۲- راویان حدیث کساء ۳ـ حدیث کساء در کتب اهل سنت

۴-  آیات دلالت بر معرفی اهل بیت«علیهم السلام» ۵ـ اشکالات به حدیث کساء ۶ـ پاسخ به شبهات و اشکالات با استناد به روایات موثق

چکیده نشست علمی:

وبینار علمی« بررسی اسناد حدیث شریف کساء و رفع شبهات» با حضور خانم محبوبه زلفی زاده در سامانه lms مدرسه با حضور اساتید و طلاب به صورت آنلاین برگزار گردید.

استاد نخست دلایل پاسخگویی به شبهات را به شرح زیر بیان نمودند:

یک . وظیفه دینی و ماموریتی یک استاد و طلبه در سنگر حوزه، برای حفظ نظام جمهوری اسلامی

دو. جهاد علمی و انقلابی و سیاسی

سه : محکم کردن پایه های اعتقادی و جلوگیری از فروپاشی انقلاب

در واقع می‌توان گفت ما برای اسلام، دین و ارزش های انسانی انقلاب کردیم و زمانی که این پایه‌های اعتقادی ارزش‌های انسانی فرو ریخت، جمهوری اسلامی از بین می‌رود.

بنابراین در پاسخ به شبهه که چرا انقلاب کردیم فقط یک کلمه طبق فرمایش امام خمینی رحمه الله میگوییم؛ به خاطر جمهوری اسلامی قیام کردیم.

ما از آدم تا امروز، پای آرمان های دینی و انقلابی خود شکنجه شدیم و شهید دادیم.

شبهات امروز خیلی در جامعه ما زیاد شده است و برای پاسخ به آنها باید پژوهش کنیم و جهاد علمی و کارهای تحقیقی و پژوهشی را می‌طلبد.

حدیث کساء از مضامین بسیار بلندی، برخوردار است که حدیث قدسی آن پیرامون فضایل و کمالات پیامبر«صلی الله علیه و آله و سلم» و اهل بیت «علیهم السلام» است و یک دوره ناب از معرفت اهل بیت«علیهم السلام» و امامان را طی فرازهایی کوتاه مرور می‌کند.

حدیث کسا نقل های مختلفی در مورد آن وجود دارد و در محتوای آن هیچ تردیدی نیست چرا که در محتوا آن دو مؤید قرآنی (آیه تطهیر و آیه مباهله) موجود است.

لذا در ادامه به معرفی حدیث کسا و شناسنامه آن اشاره کردند:

موضوع: حدیثی در فضیلت پنج تن، صادره از: پیامبر اسلام«ص»، راوی اصلی: جابر .عن فاطمه الزهرا . ام سلمه، منابع شیعه: تفسیر فرات کوفی، البرهان فی تفسیر القرآن… منابع سنی: صحیح مسلم، الصواعق المحرقه…، مؤید قرآنی: آیه تطهیر، زمان : بیست و چهارم ذیحجه روز مباهله

حدیث کسا از دو جهت حایز اهمیت است؛ یکی مسئله اثبات امامت و ولایت و دیگری اثبات عصمت

ایشان نمونه هایی از اسناد حدیث شریف را برشمردند:

سندهای مختلف به گونه متواتر نقل شده و شواهد و قراین بسیارى در تاریخ مؤیّد آن است. روایات فراوانى که در این زمینه وجود دارد، کامل ترین تصویر از آقای محمد محمدی ری‌شهری است که با بهره‌گیری از تمام روایات تصویر کاملی از این رویداد ارائه کردند.

راویان حدیث کسا و ثقه بودن راویان حدیث کسا

با جست و جو در سندهاى احادیث مربوط به جریان کساء و آیه تطهیر، اسامى راویان از اصحاب به بیش از سى نفر خواهد رسید. عدّهاى از آنان عبارتند از:

۱ . امیرمؤمنان على(علیه السلام)، ۲٫ امام حسن بن على(علیه السلام)، ۳٫ امام سجّاد(علیه السلام)، ۴٫ امام صادق(علیه السلام)، ۵٫ امام رضا(علیه السلام)

۶ . جابربن عبداللَّه ۷٫ عبداللَّه بن عباس ۸ . عبداللَّه بن جعفر الطیار و… که همگی ثقه هستند.

 

 

 

حدیث کسا در اسناد معتبر

این حدیث مانند حدیث سلسله الذهب در مورد امامت، حدیث ثقلین  و حدیث معراج و…از احادیث مشهور است .

دلیل اینکه چرا پنج تن را زیر کسا جمع شدند اینست که ماموریتی بوده ازجانب پروردگار و مامور بودند که این افراد را خاص بکنند و به همگان نشان دهند  که این افراد خاص هستند. ( اهمیت بحث ولایت و امامت)

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم معصوم هستند و فعل ایشان هم نیز حجت است.طبق نظر شیخ عباس قمی شاید هدف پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  این بوده است که ایشان میخواستند رفع شبهه کنندو به مردم بفهمانند که آیه تطهیر فقط مختص این افراد است.

سند حدیث کساء از صاحب کتاب العوالم گرفته تا صحابی گرانقدر جابر بن عبدالله انصاری(رضوان الله علیه)؛ در اوج اعتبار قرار دارد…

اصل ماجرا که قطعاً محقق شده و واقعیت دارد و محمل نزول آیه تطهیر بوده است در کتب معتبر شیعه و سنّی، با سندها ی بسیار قو ی و محکم، این واقعه ثبت شده است.

حدیث کسا در تفاسیر: در تفسیر آیه‌ی مبارکه تطهیر نیز علما و مفسرین شیعه و سنّی، چگونگی ماجرا، نزول آیه و اختصاص آن به اهل بیت علیهم

السلام را به صورت کاملاً مستند نقل نموده اند و به همین دلیل به آنان پنج تن آل عبا گفته‌اند. به عنوان مثال:

می‌توان تفسیر المیزان، مرحوم آیت الله علامه طباطبایی(ره) از شیعه و نیز تفاسیر درالمنثور از سید جلال الدین سیوطی و تفسیر کبیر فخر رازی و تفسیر آلوسی را نام آورد.

شبهات وارده به حدیث شریف کساء

اشکال او ل:

چرا در کتاب شیخ عباس قمی این حدیث نبوده است؟ و اینکه شیخ عباس قمی گفته بودند کسی حق ندارد به کتاب مفاتیح الجنان مطلبی را اضافه کند ولی بعد، حدیث کسا به آن اضافه شده است؟

بنابراین چون تو کتاب مفاتیح نیست پس این حدیث سندیت ندارد.

پاسخ اشکال یک:

مرحوم محدث قمی در منتهی الامال همین را فرمودند اما بعد از اینکه با اطلاع می شوند که این حدیث در غررالاخبار مرحوم دیلمی هست لذا می بینیم ایشان رأی شان عوض می شود در کتاب بعدی که بعد از منتهی الامال نوشتند به نام الکُنی و الالقاب، ایشان در آنجا در شرح حال مرحوم دیلمی می فرمایند حدیث کساءِ مشهور که در مجالس شیعه در این عصر شایع شده از منتخب شیخ طریحی نقل گردیده است.

اشکال دوم:

آقای هاشم بحرانى در دو کتاب خود به نام هاى تفسیر البرهان و غایه المرام اهتمام خاصّى به جمع آورى احادیث دارد نه تصحیح احادیث، چرا دلیل این حدیث را در آنها ذکر ننموده است؟

پاسخ اشکال دو :

این حدیث در کتاب عوالم العلوم که از کتاب هاى معتبرى است که تا کنون چاپ نشده و با سند نقل شده است.

کتاب عوالم العلوم اخیراً چاپ شده و سند حدیث کساء را آقاى نجفى مرعشى رحمه اللّه در حواشى جلد دوم احقاق الحق که قبل از عوالم العلوم چاپ شده، بیان می کنند.

 

اشکال سوم.

طبق ادعای شیخ عیاس قمی نخستین کتابى که حدیث کساء را بى سند نقل کرده است کتاب منتخب طریحى است؛ یعنى از صدر اسلام تا حدود هزار سال بعد، از این حدیث هیچ اثرى در کتاب هاى حدیثى دیده نمى شود، محدّثان بزرگى مانند شیخ کلینى، شیخ طوسى، شیخ مفید و… که در سلسله سند وجود دارند، هیچ کدام این حدیث را در کتاب هاى خود ذکر نکرده‌اند…

پاسخ اشکال سوم :

کتابهای این بزرگان موضوعات آنها فرق داشته. اصول و فروع کافی شیخ مفید: ۱۷۷ اثر داشته اکثر کلام و احکامی و..

دو کتاب اربعه استبصار، التهذیب شیخ طوسی مجموعه ها ی حدیثی است که از منابع اصلی استنباط احکام شرعی نزد فقهای اثنی عشری است… مثلا : تهذیب الاحکام؛ از کتب اربعه شیعه : کل کتاب طهارت تا کتاب صلوه….

در طول تاریخ خیلی  از کتاب ها را از بین برده اند که اثرى از آن کتاب ها نیست، مانند کتاب مدینه العلم شیخ صدوق که قرن هاست گم شده کتابى که اگر بود پنجمین کتاب از کتب اربعه ما بود. ، و کتاب الاحداث ابوالحسن مدائنى؛ بنابراین نمى توان این طور مطالب را نفى یا اثبات کرد.

به طور کلی باید بیان داشت در طول تاریخ کتاب ها و منابع بزرگى نگارش یافته؛ ولى به دست ما نرسیده است.

اشکال چهارم.

این حدیث در هیچ یک از کتاب هاى معروف فریقین نیامده است.

پاسخ اشکال چهارم:

یک قاعده کلی: عدم الوجدان دلیل بر عدم الفقدان نیست.

هیچ گاه یک امر عدمى دلیل بر امر نیستی نمى شود که انسان براى اثبات چنین امری  به یک امر عدمى استدلال کند.

امامت در قرآن ذکر نشده و به امامت على بن ابى طالب علیهما السلام تصریح نشده، یا نبوت پیامبرانی که اسامی ایشان ذکر نشده، تعداد رکعات نماز یا احکام … در قرآن بیان نشده ولی دلیل بر عدم  آنها نیست.

به گفته محمد محمدی ر ی شهری حدیث کسای شایع شده نخستین بار در کتاب المنتخب فی جمع المراثی و الخطب اثر فخرالدین طُرَیحی بدون سند و بعدها در کتاب عوالم العلوم و المعارف اصفهان ی با سند کامل نقل شده است..

این حدیث دارای مضامین عالی ای است که در احادیث معتبر فراوان یافت می‌شود. ازاینرو تردیدی در محتوای حدیث نیز وجود ندارد..

کامل ترین پاسخ برای ضعف سندی حدیث کسا اینست که ما روایاتی  به نام عرضه حدیث برقرآن داریم.

از جمله روایات :

– روایات عرضه از امام باقر علیه السلام

هرگاه از ناحیه ما حدیثی به دست شما برسد و برای آن یک یا دو شاهد از قرآن یافتید( با کتاب خدا مقایسه کنید آن را ) اگر کتاب خدا آن را تاییدکرد، به آن عمل کنید.

– روایت عرضه از امام رضا علیه السلام

پس هرگاه دوخیر مخالف به دست شما رسید آنها را برآنچه درکتاب خدا اعم از حلال و حرام آمده عرضه کنید و از آنچه موافق قرآن است پیروی کنید و آنچه را که در قرآن نیست آن را بر سنن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم عرضه نمایید.

 

همچنین از رسول خدا، صحابه و درکتاب های اهل سنت نیز این روایات عرضه را داریم ( معنای عرضه: یعنی محکم و مستند)

زمانی که تعارضی در احادیث بود راهکار اینست که آن را با قرآن به طور مطلق حل کنید که اگر عدم موافقت بود آن را رد کنید چرا که قرآن معیار پذیرش احادیث است.

عدم موافقت حدیث با قرآن معیار نقد حدیث است.

راز پنهانی حدیث کسا ولایت است و به همین دلیل هم است که یک عده میخواهند آن را ضعیف و پنهان کنند، سِر مُستودع  فیها در وجود حضرت زهرا سلام الله علیها،  مهدویت و امامت ایشان است، بنابراین اگر حدیث کسا تضعیف شود دیگر نمیتوانیم بحث مهدویت را اثبات کنیم.

حدیث کسا بحث زنده کردن امامت است، در این حدیث اصلا لعن وجود ندارد  و تمام محاسن اهل بیت علیه السلام است اما بخاطر  بزرگی جایگاه آن میخواهند آن را تضعیف کنند، چرا که شأنیت آن اینست که میخواهند در غدیر امر( ولایت ) تمام شود چرا که این حدیث مقدمه واقعه غدیر و امامت است. هدف مخالفان حدیث اینست که مقدمه ( حدیث کسا) را نابود کنند تا بتوانند ذیل مقدمه ( غدیر) را بکوبند.

در خاتمه استاد پژوهشگران را ترغیب به تحقیق علمی و مطالعات عدیده در مورد مباحث و رفع شبهات نمودند.