زمان: ۲ اردیبهشت ۱۴۰۰

استاد: جناب آقای علی پور

سرفصل‌های نشست علمی:

چکیده مطالب:

دومین جلسه از سلسله نشست‌های تخصصی پژوهشی ادعیه شناسی با عنوان« مضمون شناسی دعای شریف افتتاح»

با حضور جناب آقای حامد علی‌پور (استاد دانشگاه) به صورت مجازی و آنلاین در سامانه مدرسه جهت بهره‌بری اساتید و طلاب برگزار گردید.

استاد در آغاز بحث به عنوان نکات طلایی به برخی از دلایل وجود قیامت (برزخ) به صورت فعلی اشاره نمودند و آیات قرآن را به عنوان دلایل نقلی بدین مضمون معرفی نمودند: (سوره ق، آیه۲۲)، (سوره روم،آیه۷)، (سوره تکاثر،آیه ۵و۶)، (سوره مومنون،آیه۲۳)، (سوره آل عمران، آیه ۱۳۳)، و در نتیجه اذعان داشتند؛ بهشت و جهنم به صورت بالفعل موجود هستند ولی ما هنوز از نظر سیر زمانی به آن نرسیده‌ایم.

مضمون شناسی دعای شریف افتتاح

این دعا مضامین بسیار عالی، عمیق و فوق‌لعاده‌ای دارد و از زمره دعاهایی است که از مضمونش می‌توان به گوینده آن پی‌برد، این دعا ضمناً شیوه دعا کردن را نیز  به ما آموزش می‌دهد.

یکی از این راه‌ها را امیرالمؤمنین علی علیه السلام می‌فرمایند: از جمله راه‌ها برای زودتر رسیدن به حاجات خود و دریافت درخواست خود از خداوند اینست که حتماً دعای خود را به ضمیمه صلوات برمحمد وآل محمد صلی الله علیه و آله و سلم به آسمان بفرستید. چرا که صلوات دعایی مستجاب است و خداوند متعال کریم‌تر از آنست که صلوات را مستجاب کند ولی دعای شما را مستجاب نکند، لذا به برکت این درود بر محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم دعای شما نیز مستجاب می‌شود.

مضامین این دعا به سه بخش تقسیم می‌شود:

بخش اول: نخستین بخش دعا با حمد و ثنای الهی آغاز شده است.

در این بخش واژه‌های حمد، مدح، ثنا و تسبیح بیش از نوزده بار تکرار شده است و به خواننده می‌آموزد که در مقام دعا و راز و نیاز با پروردگار چگونه سخن آغاز کند و چگونه به پایان ببرد. در این باب فرازهایی از دعا را نیز تلاوت کرده و شرح دادند با تأکید این مسأله که  حمد و ثنا مقدم بر دعا باید باشد.

نکته مهم در دعاهای اهل بیت«علیهم اسلام» این است که بخش عمده‌ای از آن برگرفته از قرآن است؛ روح و جسم ایشان عجین با قرآن است از جمله دعای کمیل استناد به آیات دارد و با ذکر موارد اقتباس از قرآن، ابراز داشتند اهل بیت«علیهم السلام» بدین صورت اهمیت توجه ما به قرآن را جلب می‌کنند، دعاهای ایشان بر پایه قرآن است از جمله دیگر به خطبه حضرت زهرا علیهاالسلام که بخش عمده آن اقتباس از آیات قرآن دارد و طلاب را به تحقیق و استخراج آیات از خطبه شریفه دعوت نمودند و اذعان داشتند اگر تمام دعاها واکاوی شود به این مطلب مهم دست می‌یابیم که ریشه همه آنها در قرآن است.

بخش دوم: در این بخش، صلوات بر پیامبراکرم صلی الله علیه و آله و سلم و اهل بیت علیهم السلام با اوصاف ویژه مطرح شده است.

شیخ عباس قمی در منازل الاخره از امام صادق«علیه السلام» نقل می‌کند فضیلت و برکات از ائمه در صلوات بر اهل بیت«علیهم السلام» مشهود به این است که باید در اعمال و رفتار و کردار دارای اخلاق محمدی باشند.

بخش سوم دعا اشاره به مهدویت دارد.

این بخش به مسائل زیر پرداخته است:

– مسئله انتظار فرج و شکایت از غیبت حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف

– کثرت دشمنان و قلت مومنان

– آرزوی دولت کریمه

– آمادگی برای جان‌فشانی و خدمت در دولت

– در آخر نیز دعا برای نصرت و عزت مسلمانان

استاد در ادامه کتاب معتبر عبقری الحسان از تشرّفات و کرامات امام زمان«عج» از علی اکبر نهاوندی را برای پژوهش بیشتر معرفی نمودند.

در خاتمه به نکته مهم که طلاب باید بدانند اشاره فرمودند:

طبق سند زیر رحمت و غضب خداوند در کنار یکدیگر معنی می‌شود؛

اَیقَنتُ اَنَّکَ اَنتَ اَرحَمُ الراحِمین فِی مَوضِع العَفو وَالرَحمَه وَاَشَدُّ المُعاقِبین فِی مَوضِع النِکال وَ النِقمَه( عبارت اول دعای افتتاح)

یقین دارم در جای گذشت و رحمت ، پروردگار مهربان‌ترین مهربانان است ودر جای کیفر و انتقام، سخت‌ترین کیفرکننده‌ها است.

در تبلیغ دین حد اعتدال باید رعایت شود؛ یک مبلغ دین اگر خداوند را بیش از حد مهربان معرفی کند؛ به دین ضربه زده است. نه خدا را طوری معرفی کنیم که یک موجود خیلی سخت کیفر و عذاب دهنده و نه اینکه بسیار عفوکننده و بخشنده باشدکه مخاطب هرگناهی را انجام دهد و بگوید خدا می‌بخشد.  بنابراین خدارا نه بیش از حد مجازش مهربان و نه بیش از حد مجازش ترسناک معرفی کنیم (نه افراط و نه تفریط)

استاد همچنین در انتهای مباحث موضوعاتی جهت پژوهش طلاب نسبت به تحلیل اسناد و مضامین برخی ادعیه معتبر از جمله: دعای فرج، دعای عهد، دعای توسل، دعای کمیل و دعای ندبه دعوت نمودند و پاسخگوی سؤالات مخاطبین بودند.

لینک فایل صوتی نشست:

https://b2n.ir/b82804

برای دانلود فایل اینجا کلیک کنید.